ÖYKÜLEYİCİ ANLATIM Bu teknikte yazarın amacı, okuyucuyu bir olay içinde yaşatmaktır. Bu tekniğe hikâye etme de denir. Olay akışı vardır. Olaylar birbiri üzerine gelişir ve zaman durmadan geçer. Genellikle haber kipleriyle çekimlenmiş yüklemler kullanılır. ... geldi, ... anlatmış, ... maviydi v.b. Bu teknikle yazılmış bir parçanın en önemli iki özelliği: Zaman akışının olması ve parçanın bir öyküden veya romandan alınmış izlenimi vermesidir. Öyküleme yöntemi roman ve öykü gibi olay esaslı türlerde kullanılır. Bu teknik düşünce yazılarında pek görülmez. Bir durumdan başka bir duruma geçişi, hareketli bir yaşam kesitini bir olaya bağlı olarak anlatma yöntemidir. Öykülemelerde amaç, okuyucuyu olayların içinde yaşatmaktır. Yani okuru, öykünün kahramanlarından biriyle özdeşleştirerek kendini onun yerine koyarak (empati ile) bir görüşü benimsetmektir. Olay, öykünün belirleyici özelliğidir. Olaysız hiçbir anlatım öykü sayılamaz. Olay; insanların başından geçen, az rastlanan, merak öğesi uyandıran giriş, gelişme (düğüm) ve çözüm bölümleri bulunan anlatımlardır. Günlük konuşmalarımızda "Bak ne oldu..." diye başlayan tüm anlatımlar, güldürücü fıkralar, anekdotlar birer öyküdür. Öykülerin hemen tamamı konuşmaların arasında anlatılır ve bir örnek niteliği kazanır. Bu nedenle ana düşünce bulunurken: "Bu öykü, hangi iddiayı (savı) inandırıcı kılmaya yarayan örnek olabilir?" sorusuna yanıt aranır. |
Özellikleri 1.Olay, kişi, mekân ve zaman ortak öğeleridir. 2.Olaylar birinci şahsın ağzından anlatılabilir.(Anlatıcı olay kahramanlarından biridir) 3.Sanat metinleri öyküleyici anlatımla yazılır. 4.Olaylar ilahi bakış açısıyla anlatılabilir. 5.Olaylar 3.şahsın ağzından anlatılabilir.(Olan biten bir kamera sessizliğiyle izlenip anlatılır 6. Kişi, mekân ve zaman olay ve olay örgüsünü oluşturmak için kullanılan ögelerdir. 7.Öyküleyici anlatım hikâye, roman, anı, söyleşi, görüşme(mülakat) gibi metin türlerinde kullanılır. 8.Öyküleyici anlatımda bir olayın olması şarttır. 9.Yaşanmış olaylarda olay zincir, kurgulanmış olaylarda olay zinciri vardır. 10.3.Şahıs anlatımda anlatıcı her şeyi bilir. 11.Öyküleyici anlatım sanat metinlerinde ve öğretici metinlerde kullanılır. 12.Sanat metinlerinde anlatıcı kurmaca kişi öyküleyici metinlerde ise gerçek bir kişidir. 13.Kelimeler daha çok mecaz ve yan anlamda kullanılır. |
Örnek 1: "Odada tıknaz, orta yaşlı biriyle karşılaştım. Üstü başı perişandı; ama pek heybetli bir yakalık takmıştı. Sesinde, tepeden bakıyormuş gibi bir hava, davranışlarında kibar bir iş yapıyormuş gibi anlatılmaz bir hal vardır. bu kişi Mr. Micawber'di. "Bu akşam uğrayıp en kestirme yolu göstermekten mutluluk duyacağım." dedi. Sonra şapkasını giydi. Bastonu koltuğunda, bir türkü mırıldanarak uzaklaştı." Örnek 2: Sofraya hep birlikte otururduk. Tahtadan, yuvarlak bir yer sofrasına, ayaklarımızı altımıza alıp yan oturarak yaklaşırdık. Sofra örtüsünü dizlerimizin üzerine çekerdik. Babam bağdaş kurarak baş köşede otururdu. Beni sağına, kız kardeşimi de soluna alırdı. Karşısında annem otururdu. Babam, yemeğe başlamadan içimizden biri yanılıp da yemeğe uzanacak olursa, hiç acımadan kaşığının tersini, uzanan elin sırtına indirirdi. Örnek 3: Dalkavukları Büyük İskender'i: Tanrı'nın oğlu olduğuna inandırmışlar. İskender bir savaşta yaralanmış. Yarasından kan aktığını görünce çağırmış dalkavuklarını: "Bu ne?" demiş. "Mis gibi insan kanı değil mi?" |
Edebibilgiler.com 2009 © Her hakkı saklıdır. |
