DESTAN Bir milletin başından geçen ve onu derinden etkileyen çeşitli tarihî olayların, felaketlerin, kahramanlıkların, sevinçlerin vb. unsurların anlatıldığı manzum eserlere “destan” adı verilir. Destanlardaki olaylar, çağdan çağa değişiklik hayal unsurları ve ülkülerle süslenerek olağan ve olağanüstü nitelik kazanır. Bir destanın “ çekirdek olay , olayın yayılması ve yazıya geçirilmesi” gibi üç aşaması vardır. Türk destanları içinde bu üç aşamayı tamamlayan yoktur. Bunların çoğu kuşaktan kuşağa aktarılarak gelmiştir. Türk destanlarının tam metinleri elde yoktur; onlarla ilgili bilgiler Çin, İran ve Arap kaynaklarından edinilmiştir. Bütün destanlar şu ortak özelliklere sahiptir: 1.Manzumdur. 2.Anonimdir. 3.Zamanla türlü değişikliklere uğrayabilir. 4.Olay ve kişiler olağanüstüdür. |
DESTAN ÇEŞİTLERİ Destanlar ikiye ayrılır: 1.Doğal Destan: Tarih öncesi devirlerden günümüze önce sözlü, sonra yazılı gelenekle aktarıla gelen ve söyleyeni belli olmayan destanlardır. 2.Yapma Destan: Tarihin belli bir devrinde milli birlik ve bütünlüğü sağlamak amacıyla ya da başka bir sebebe dayanarak herhangi bir yazarın milletlerin hayatlarındaki önemli olayları ya da millî-kültürel değerleri yazarak meydana getirdiği destanlardır. |
TÜRK DESTANLARI Türk milletinin, diğer milletlerinki gibi derlenmiş, yazıya geçirilmiş, baştan sona bir bütün olan destanı yoktur. En azından elimizdeki belgelerden bunu söyleyebilmek mümkün değildir. Ancak, Türklerin eski devirlerde tam bir destan hayatı yaşadığını, bu devirlere ait birçok destan bulunduğunu biliyoruz. Türk destanları şunlardır: 1)Saka Türkleri a)Alp Er Tunga Destanı b)Şu Destanı (Efsanesi) 2)Hun Türkleri a)Oğuz Kağan Destanı b)Attila Destanı 3)Göktürkler a)Bozkurt Destanı b)Ergenekon Destanı 4)Uygur Türkleri a)Türeyiş Destanı b)Göç Destanı 5)İslamiyet’ten Sonraki Türk Destanları a)Satuk Buğra Han Destanı b)Er-Manas Destanı c)Cengiz Han Destanı d)Battal Gazi Destanı e)Genç Osman Destanı f)Köroğlu Destanı |
Edebibilgiler.com 2009 © Her hakkı saklıdır. |
