Mehmet Kaplan, hayatı, eserleri,

MEHMET KAPLAN

--------------------------------------------------------------------------------

5 Mart 1915 tarihinde Eskişehir Sivrihisar'da doğmuştur. Ortaöğrenimini Eskişehir'de tamamladı. İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yeni Türk Edebiyatı asistanı, 1939'da lisans, 1942'de doktora, 1943'de doçent, 1952'de profesör oldu.

1958-1959'da Erzurum Atatürk Üniversitesi'nde dekanlık ve rektör vekilliği görevlerinde bulundu. Kaplan'ın ilk yazıları 1930'ların sonunda Gençlik, İnkılapçı Gençlik dergilerinde göründü. 1943-1946 arasında İstanbul dergisinde yayınlanan inceleme ve eleştiri yazılarıyla tanındı. 1947'den sonra Hareket, Şadırvan, İstanbul, çağrı, Hisar, Türk Edebiyatı gibi dergilerde yazdı.

Önceleri incelemelerini metnin anlatım biçimine dayandırırken; daha sonraki yıllarda sanatçının kişiliği, biyografisi, psikolojisi gibi öznel etkenlerle metin arasında bağlantılar kuran bir yaklaşımla edebiyat tarihine yöneldi. Dilin yenileşmesi karşısında tavır aldı. Kaplan'ın yabancı dilleri:Fransızca, İngilizce, Almanca'dır. 23 Şubat 1986 tarihinde aramızdan ayrılmıştır.

--------------------------------------------------------------------------------

ESERLERİ

Mehmet Kaplan- Akademik tezler:

Travay: Eşrefoğlu Rumi, Hayatı ve Eserleri, 1937

Lisans Tezi: Emir Sultan, 1939

Doktora Tezi:Namık Kemal,Hayatı ve Eserleri, 1942

Doçentlik Tezi: Tevfik Fikret ve Şiiri, 1944

Profesörlük Tezi: Şiir Tahlilleri I (Akif Paşa'dan Yahya Kemal'e)

Metin Neşri (Bugünkü Dile Çevirme ve Önsöz)

1. Ahmet Haşim'den: Bize Göre, Gurebahane-i Laklakan, Frankfurt Seyahatnamesi, 1969, 1981.

2. Ziya Gökalp'tan: Türkçülüğün Esasları, 1972.

3. Namık Kemal'den: İntibah, 1972

Lise Ders Kitapları:

Edebiyat Lise 1 1976, Edebiyat Lise 2 1977, Edebiyat Lise 3, 1977.

Ahmet Hamdi Tanpınar İçin

Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Bütün Şiirleri, 1976. Yazarın kitap halinde olan, süreli yayınlarda yayınlanan ve evrakından kalan şiirlerini bir araya getirdi.

Kitaplar:

A. İlmî Araştırmalar:

1. Tevfik Fikret ve Şiirleri, 1946, genişletilmiş bsk. 1971, 1978, son baskı 1998

2. Namık Kemal, Hayatı ve Eserleri, 1948

3. Şiir Tahlilleri I (Akif Paşa'dan Yahya Kemal'e), 1954, son baskı 1999

4. Tanpınar'ın Şiir Dünyası, 1963, 1983.

5. Şiir Tahlilleri II (Cumhuriyet Devri Türk Şiiri), 1965, ilâvelerle 1973, 7. bsk. 1998) son baskı 1999

6. Hikâye Tahlilleri, 1979, 7.bsk.1994

7. Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar I, 1976,

son baskı 1999.

8. Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar II , 1987,

son baskı 1999.

9. Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 3: Tip Tahlilleri, 1985, son baskı 1996

Denemeler, İncelemeler, Mektuplar

1. Nesillerin Ruhu,1967,4.bsk.1978,son baskı 1999.

2. Büyük Türkiye Rüyası, 1969, 4. bsk. 1998

3. Edebiyatımızın İçinden, 1976, 1998,

4. Türk Milletinin Kültürel Değerleri, 1977

5. Oğuz Kağan Destanı, 1979

6. Kültür ve Dil,1982,11.bsk. 1998,son baskı 1999.

Metin Derlemesi ve Neşri

1. Köroğlu Destanı, (Behçet Mahir Efendi'den Mehmet Akalın, Muhan Bali ile), 1973.

2. Yeni Türk Edebiyatı Antolojisi I 1839-1865 (İ. Enginün, Birol Emil ile) 1974, 1988

3. Devrin Yazarlarının Kalemiyle Millî Mücadele ve Gazi Mustafa Kemal, II c. (İ. Enginün, B. Emil, N. Birinci, A. Uçman'la birlikte), 1981, 1992

4. Atatürk Devri Fikir Hayatı, II c., İ. Enginün, Z. Kerman,N.Birinci, A. Uçman ile birlikte)1981, 1992.

5. Atatürk Devri Türk Edebiyatı, II c., (İ. Enginün, Z.Kerman,N.Birinci,A.Uçman ile birlikte)1982, 1992

6. Atatürk Şiirleri,(N.Birinci'yle birlikte),1982, 1995

7. Cenap Şahabettin'in Bütün Şiirleri (İ. Enginün, B. Emil, N. Birinci, A. Uçman ile birlikte) 1985.