ECE AYHAN

--------------------------------------------------------------------------------

     1931 yılında MuÄŸla Datça’da doÄŸdu. Asıl adı Ece Ayhan ÇaÄŸlar. Ä°lk ve orta öğrenimini Ä°stanbul’da tamamladı. 1959’da Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirdikten sonra Gürün, Alaca, Çardak ilçelerinde bir süre kaymakamlık yaptı. 1966’da memurluktan ayrıldı Ä°stanbul’a gelerek Sinematek’te, Meydan Larousse’da, e Yayınları’nda çalıştı. Üç yıl süre ile Ä°sviçre’de tedavi gördü. Bir kaç kez beyin ameliyatı geçirdi. Dönüşünde bir süre Ä°stanbul’da ve Bodrum-Gümüşlük’te yaÅŸamını sürdürdü. Ardından Çanakkale’ye yerleÅŸti. Ä°lk ÅŸiiri 1954’te "Türk Dili Dergisi"nde yayınlandı. Daha sonra Türk Dili, Varlık, Yenilik, SeçilmiÅŸ Hikayeler, Pazar Postası, Yeditepe dergileri ÅŸiirlerine yer verdi. Özellikle Pazar Postası'ndaki ÅŸiirleriyle ünlendi. 1959'da basılan ilk kitabı "Kınar Hanımın Denizleri"yle büyük ilgi uyandırdı. Kendine özgü çaÄŸrışımlar ve göndermelerle örülü ÅŸiirleriyle hem Türk ÅŸiirinde hem de Ä°kinci Yeni’nin içinde farklı bir kanal açtı. Åžiirinin kilit noktası dildir. ÇaÄŸdaşı Edip Cansever'e göre, bu dili aÅŸmak, ÅŸiirini anlamak için baÅŸvurulacak yol yine Ece Ayhan'ın ÅŸiirleridir.

       Ece Ayhan her ÅŸiirinde hem ÅŸiir hem Türkiye üzerine görüşlerini anlatır. 1965’te basılan Bakışsız Bir Kedi Kara ve 1968’de yayınlanan Ortodoksluklar, Ece Ayhan'ın özel dilinin yapıtaÅŸları oldu. 1973’te yayınlanan Devlet ve Tabiat kitabındaki ÅŸiirlerle bu kez okurlarını "sokağın diliyle buluÅŸturdu. 1977’de yayımlanan ve kitapla aynı adı taşıyan ünlü ÅŸiiri ile ilk dört kitabını içeren Yort Savul da kendisinden sonraki kuÅŸaklara yön gösterdi. 1981’de Zambaklı PadiÅŸah, 1982’de de "tarihin düzünden okunduÄŸu" Çok Eski Adıyladır’ı yayınladı. Ece Ayhan’ın ÅŸiiri üzerinde Enis Batur, Tahta Troya’yı (1981), Ender Erenel Ece Ayhan Sözlüğü’nü, Kemal Yangın-Orhan Alkaya ikilisi ise Çok Eski Adıyladır Sözlüğü’nü hazırladı.

--------------------------------------------------------------------------------

ESERLERÄ°

Kınar Hanımın Denizleri (1959)

Bakışsız Bir Kedi Kara (1965)

Ortodokslular (1968)

Devlet ve Tabiat ya da Orta Ä°kiden

Ayrılan Çocuklar İçin Şiirler (1973)

Yort Savul (Toplu Åžiirler, 1977)

Zambaklı Padişah (1981)

Çok Eski Adıyladır (1982)

Çanakkaleli Melahat’a İki El Mektup

ya da Özel Bir Fuhuş Tarihi (1991)

Sivil Åžiirler (1993)

Bütün Yort Savullar (1993 Bütün şiirleri),

Son Åžiirler (1993)


ŞİİRLERİNDEN ÖRNEKLER

  • Kınar Hanım'ın Denizleri

  • Bir EliÅŸi Tanrısı İçin Ağıt

  • Fayton

  • Mor Külhani

  • Orta Ä°kiden Ayrılan Çocuklar İçin Åžiirler

  • Yort Savul

  • Bakışsız Bir Kedi Kara


KINAR HANIM’IN DENİZLERİ


Bir çakıl taşları gülümseyişi ağlarmış karafaki rakısıyla

şimdi dipsiz kuyulara su olan kınar hanım'dan

düz saçlarıyla ne yapsın şehzadebaşı tiyatrolarında şapkalarını

       tüketemezmiÅŸ hiç


İşte kel hasan bu kel hasan karanlığı süpürürmüş

ters yakılmış güldürmemek için serkldoryan sigaralarıyla

işte masallara da girermiş bir polis o zamanlardan beri sürme

       kirpiklerini aralayarak insanları çocukların


Ve içinde birikmiş ut çalan kadın elleri olurmuş hep

gibi bir üzünç sökün edermiş akşamları ağlarken kuyulara kınar

       hanım'ın denizlerinden


BİR ELİŞİ

TANRISI İÇİN AĞIT


Peki nasıl oldu da hatırladı denizde boğulduğunu

nasıl oldu da peki anlatamıyorum biliyorsun


Öyle ölüme düşkündü ki biyoloji sıfır

bir şarkı yiyor şimdi şapkalarını orospular eksiliyor


Ama yok ne olur ağlama böyle ama yok

şunun şurasında tramvaysız, çocuk olmak turunç olmak


Kantocu peruz sahiden yaşadı mı patron?


FAYTON


       Erol Gülercan'a


O sahibinin sesi gramofonlarda çalınan şey

İncecik melankolisiymiş yalnızlığının

İntihar karası bir faytona binmiş geçerken ablam

Caddelerinden ölümler aşkı pera'nın


Esrikmiş herhal bahçe bahçe çiçekleri olan ablam

Çiçeksiz bir çiçekçi dükkanının önünde durmuş

Tüllere sarılı mor bir karadağ tabancasıyla

Zakkum fotoğrafları varmış cezayir menekşeleri camekanda


Ben ki son üç gecedir intihar etmedim hiç bilemem

İntihar karası bir faytonun ağışı göğe atlarıyla birlikte

Cezayir menekşelerini seçip satın alışından olabilir mi ablamın


MOR KÃœLHANÄ°


1. Şiirimiz karadır abiler


Kendi kendine çalan bir davul zurna

Sesini duyunca kendi kendine güreşmeye başlayan

Taşınır mal helalarında kara kamunun

Şeye dar pantolonlu kostak delikanlıların şiiridir


Aşk örgütlenmektir bir düşünün abiler


2. Åžiirimiz her iÅŸi yapar abiler


Valde Atik'te Eski Şair Çıkmazı'nda oturur

Saçları bir sözle örülür bir sözle çözülür

Kötü caddeye düşmüş bir tazenin yakın mezarlıkta

Saatlerini çıkarmış yedi dala gerilmesinin şiiridir


Dirim kısa ölüm uzundur cennette herhal abiler


3. Şiirimiz gül kurutur abiler


Dönüşmeye başlamış Beşiktaşlı kuşçu bir babanın

Taşınmaz kum taşır mavnalarla Karabiga'ya kaçan

Gamze ÅŸeyli pek hoÅŸ benli son oÄŸlunu

Suriye hamamında sabuna boğmasının şiiridir


Oğullar oğulluktan sessizce çekilmesini bilmelidir abiler


4. Åžiirimiz erkek emzirir abiler


İlerde kim bilir göz okullarına gitmek ister

Yanık karamelalar satar aşağısı kesik kör bir çocuğun

Kinleri henüz tüfek biçimini bulamamış olmakla

Tabanlarına tükürerek atış yapmasının şiiridir


Böylesi haftalık resimler görür ve bacaklanır abiler


5. Şiirimiz mor külhanidir abiler


Topağacından apartmanlarda odası bulunamaz

Yarısı silinmiş bir ejderhanın düzüşüm üzre eylemde

Kiralık bir kentin giriş kapılarına kara kireçle

Şairlerin ümüğüne çökerken işaretlenmesinin şiiridir.


Ayıptır söylemesi vakitsiz Üsküdarlıyız abiler


6. Şiirimiz kentten içeridir abiler


Takvimler değiştirilirken bir gün yitirilir

Bir kent ölümünün denizine kayar dragomanlarıyla


Düzayak çivit badanalı bir kent nasıl kurulur abiler?


ORTA Ä°KÄ°DEN AYRILAN

ÇOCUKLAR İÇİN ŞİİRLER


Sivil ölümden konuşuyoruz dağılan neftilikler

arkadaşlar Makedonyalı kalın usta marangozlar

Kapaklanır bir adam daha kaçıncı, aktığımızı görünce

ters çevrilmiş kente karşı işte onun denizlerine

delikanlı kostaklarımızı çıkarmış ve ırmaktır


Erkek ölümden konuşuyoruz yeni ormanlardan

dahi "dikeni seven gülüne katlanır bir kadın"dan

Haramiler ki kırkın üstünde artık sayıları

bir küçük tabut tabakada gezdirirler ölüleri fakfon

burunları çekmek üzre, ince çağrışımlıdır


Ey orta ikiden ölerek ayrılan çocuklar! aslında başlayan

askerler tabiatta hâlâ tramvaydan Sirkeci'de mi inerler

süsüne kaçılmamış bir cenaze törenine gitmek için



YORT SAVUL


       Arif ÇaÄŸlar için


1. Atlasları getirin! Tarih atlaslarını!

    En geniÅŸ zamanlı bir ÅŸiir yazacağız


2. Harbi karşılık verecek ama herkes

    Göğünde kuÅŸ uçurtmayan ÅŸu üç soruya:


3. Bir, Yeryüzünde nasıl dağılmıştır

    Tarihi düzünden okumaya ayaklanan çocuklar?


4. İki, Daha yavuz bir belge var mıdır ha

    GerçeÄŸi ararken parçalanmayı göze almış yüzlerden?


5. Üç, Boğaziçi bir İstanbul ırmağıdır

    Nice akar huruc alessultanlarda bayraksız davulsuz?


6. Nerede kalmıştık? Tarihe ağarken üç ağır yıldız

    Sürünerek geçiyor bir hükümet kuÅŸu kanatları yoluk


7. Çocuklar! ile bile muhbirler! ve bütün ahali!

    Hep birlikte, üç kez, bağırarak, yazınız


8. KurÅŸunkalemle de olabilir

    Yort Savul!


BAKIÅžSIZ BÄ°R KEDÄ° KARA


Gelir dalgın bir cambaz. Geç saatlerin denizinden. Üfler lambayı.

Uzanır ağladığım yanıma. Danyal yalvaç için. Aşağıda bir kör kadın.

Hısım. Sayıklar bir dilde bilmediğim. Göğsünde ağır bir kelebek.

İçinde kırık çekmeceler. İçer içki Üzünç Teyze tavanarasında. İşler

gergef. Ä°nsancıl okullardan kovgun. Geçer sokaktan  bakışsız bir

Kedi Kara. Çuvalında yeni ölmüş bir çocuk. Kanatları sığmamış.

Bağırır Eskici Dede. Bir korsan gemisi! girmiş körfeze.



Edebibilgiler.com 2009 ©  Her hakkı saklıdır.